ലോകം പുരോഗമിക്കുകയാണല്ലൊ അല്ലേ.

ഭോപ്പാല്‍ ദുരന്തം പിന്നിട്ട്‌ വര്‍ഷങ്ങള്‍ 25.

UCIL യൂണിയന്‍ കാര്‍ബൈഡ്‌ ഇന്‍ഡ്യ ലിമിറ്റഡ്‌ അഞ്ച്‌ ഡിവിഷനുകളിലായി 9000 ഓളം ആളുകളെ 14 പ്ലാന്റുകളില്‍ ജോലിക്കെടൂത്തിരുന്ന ഒരു സ്ഥാപനം.

പകുതിക്കു തൊട്ടു മുകളില്‍ സ്റ്റോക്കുകള്‍ അമേരിക്കന്‍ ഉടമസ്ഥതയിലും ബാക്കി ഭാരതീയ ഉടമസ്ഥതയിലും.

70കളുടെ അവസാനം ഭാരതീയരായ കന്‍സള്‍ടന്റുകളെയും ജോലിക്കാരെയും ഉപയോഗിച്ച്‌ മധ്യപ്രദേശ്‌ സര്‍ക്കാര്‍ നിര്‍മ്മിച്ചു UCIL നു നടത്തുവാന്‍ കൊടുത്ത സ്ഥാപനം.

അന്നത്തെ സംഭവത്തിന്റെ കാരണം വിദഗ്ദ്ധര്‍ അന്വേഷിച്ചു, അന്വേഷിച്ചുകൊണ്ടെ ഇരിക്കുന്നു. അതങ്ങനെ നടക്കും. പല വിശദീകരണങ്ങളും വരും.

എന്നാലും അറിഞ്ഞ കാര്യങ്ങള്‍ ഒന്നു കൂടി ഓര്‍മ്മിക്കുന്നത്‌ ഇനിയുമൊരു അപകടം ഉണ്ടാകാതിരിക്കുവാന്‍ സഹായിക്കും എങ്കില്‍

ഒന്നു കൂടി ഓര്‍ക്കുന്നതു നല്ലതല്ലെ?

60 ടണ്‍ കപാസിറ്റി ഉള്ള മൂന്നു ടാങ്കുകള്‍ - മൂന്നും MIC നിറഞ്ഞവ -- സാധാരണഗതിയില്‍ ഒരെണ്ണം എങ്കിലും ഒഴിച്ചിടുന്നത്‌ ബുദ്ധി - അഥവാ മര്‍ദ്ദത്തില്‍ വ്യതിയാനമുണ്ടായി താങ്ങാനാകാതെ വന്നാല്‍ വഴിതിരിച്ചു കാലിയായതില്‍ നിറയ്ക്കുകയും ചോര്‍ച്ചയുള്ളതിനെ കേടുപാടൂകള്‍ പോക്കാനും സൗകര്യം തരുന്ന stand by ആയി ഉപയോഗിക്കാന്‍.

പക്ഷെ നാം ഓരോ പൈസയും ലാഭിക്കുകയാണല്ലൊ അല്ലേ?

ചത്തു ചെല്ലുമ്പോള്‍ അവിടെ ഉപയോഗിക്കാന്‍ അല്ലെങ്കില്‍ ജീവിച്ചിരിക്കുമ്പോള്‍ സ്വിസ്‌ ബാങ്കിലിടാന്‍.

രാത്രി പതിനൊന്നു മണിക്കു Rounds നു പോയ ജോലിക്കാര്‍ കണ്ണില്‍ നീറ്റലനുഭവപെട്ട്‌ MIC ചോര്‍ച്ച സംശയിക്കുകയും സൂപര്‍വൈസറെ അറിയിക്കുകയും ചെയ്തുവത്രെ.

12.40 നുള്ള ടീ ബ്രേക്‌ കഴിഞ്ഞ്‌ അതിനെ പറ്റി ആലോചിക്കുവാന്‍ തീരുമാനിച്ചു അത്രെ അദ്ദേഹം.

ഇത്ര ശുഷ്കാന്തിയുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്‍ ഒരു പൊന്നാടയും പണക്കിഴിയും സമ്മാനിക്കാന്‍ നമ്മളെല്ലാവരും കൂടി ഒത്തു ചേര്‍ന്നു പ്രവര്‍ത്തികേണ്ടി ഇരിക്കുന്നു.

പക്ഷെ പിന്നീട്‌ അതിനൊന്നും കാക്കേണ്ടി വന്നില്ല.
അനിയന്ത്രിതമായ വേഗതയില്‍ കാര്യങ്ങള്‍ കുഴപ്പത്തിലായി.

രക്ഷയ്ക്കുള്ള മാര്‍ഗ്ഗങ്ങളോ-

120 അടി മുകളിലേക്കു - ചോര്‍ച്ചയുള്ള ഭാഗം -ജലം എത്തുന്നില്ല .

Vent Gas Scrubber പുറമെ വരുന്ന ഗാസിനെ നിര്‍വീര്യമാക്കുവാനുള്ള സംവിധാനം - അതും പ്രവര്‍ത്തിച്ചില്ല.

Refrigeration ചെലവു ചുരുക്കലിന്റെ ഭാഗമായി നേരത്തെ തന്നെ നിര്‍ത്തിവച്ചിരുന്നല്ലൊ. അതുകൊണ്ട്‌ ചൂടിനെ ഉല്‍ഭവസ്ഥാനത്തു തടയുന്ന കാര്യം ആലോചിക്കാനെ നോക്കണ്ട.

എന്നാല്‍ പുറമെ വരുന്ന ഗ്യാസിനെ കത്തിച്ചു കളയാനോ - അതിനുള്ള സംവിധാനം തുരുമ്പെടുത്തിട്ടു കാലങ്ങളായത്രെ.

ഇത്രയൊന്നും പോരെ?

എന്നാല്‍ കേട്ടോളൂ
Pressure/Temperature sensing and warning device onnum illaayirunnu athre

ലീക്കുണ്ടാകൂന്നതില്‍ കുപ്രസിദ്ധമായ CS വാല്‌വുകള്‍ ആയിരുന്നു അത്രെ SS valves നു പകരം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്‌.

ചെലവു ചുരുക്കി കാണിച്ചാല്‍ കാണിക്കുന്നവനു ഉദ്യോഗകയറ്റം കിട്ടും. ആ നക്കാപ്പിച്ചയ്ക്കു വേണ്ടി മള്‍ടി നാഷനല്‍ കമ്പനികളില്‍ ജോലി ചെയ്യുന്ന "ഇന്ത്യക്കാര്‍" കാണിക്കുന്ന വൃത്തികേടുകള്‍ ഈ അവസരത്തില്‍ ഓര്‍മ്മ വരുന്നു.

ഉദ്യോഗകയറ്റം കിട്ടി താന്‍ മറ്റു വല്ലയിടത്തും പോകും അതുകൊണ്ട്‌ തല്‍ക്കാലം നില്‍ക്കുന്നിടത്ത്‌ എന്തു തരത്തിലുള്ള അപകടകരമായ പരിഷ്കാരങ്ങള്‍ വരുത്തിയാലും - തനിക്കു കിട്ടാനുള്ള ആ നക്കാപ്പിച്ച നോക്കുന്ന പലരെയും കണ്ടു. ഒരു പക്ഷെ സായിപ്പാണെങ്കില്‍ ഇത്രയും കാണിക്കുമായിരുന്നോ എന്നു പോലും സംശയം തോന്നിപ്പോകും.

ഉദാഹരണത്തിന്‌ സിമന്റ്‌ കമ്പനികള്‍ പൊതുവെ വലിയ അപകടം ഇല്ലാത്തവയാണ്‌ പൊടിമൂലവും ശബ്ദം മൂലവും മറ്റും ഉണ്ടെങ്കിലും അവയ്ക്കു പുറമേ രാസായനികമായ അപകടങ്ങള്‍ ഇല്ല.

എന്നാല്‍ ഇപ്പോള്‍ ഗുജറാത്തിലുള്ള സകല Chemical Wasteഉം സിമന്റുകമ്പനികളുടെ ഉപയോഗത്തിനു നല്ലതാണെന്നു "കണ്ടു പിടിച്ചു"

കല്‍ക്കരിയെക്കാള്‍ വില കുറഞ്ഞ ഇന്ധനം. എന്നല്ല ഈ വിഷവാതകം ശ്വസിക്കേണ്ടി വരുന്നതിന്‌ പകരം അവര്‍ ഇങ്ങോട്ടും ചിലപ്പോള്‍ കാശു തരുമായിരിക്കും - കാരണം അല്ലെങ്കില്‍ അവര്‍ തന്നെ ഇതിനെ Dispose ചെയ്യണമല്ലൊ അതിനവര്‍ എവിടെ പോകും?

അപ്പോള്‍ നമുക്കു വലിയ താമസമില്ലാതെ അതും കേള്‍ക്കാം

ലോകം പുരോഗമിക്കുകയാണല്ലൊ അല്ലേ.